Bodrum Söz/ Meksika'dan başlayıp Atlantik üzerinden Avrupa'ya uzanan sıcak su akıntısı olan Körfez Akıntısı, Atlantik Meridyen Devrilme Sirkülasyonu (AMOC) denen çok daha geniş bir sistemin parçası.

AMOC tropik bölgelerden kuzeye doğru sıcak ve tuzlu yüzey sularını taşıyarak Avrupa, İngiltere ve ABD'nin doğu kıyılarını ılıman iklimde tutuyor. Bilim insanları bu sistem için "okyanusun taşıma bandı" tanımını yapıyor. Sistemdeki değişiklikler bu düzenin bozulmasına yol açabilir.

Bilim insanlarının en büyük endişesiyse Körfez Akıntısı'nın yavaşlaması.

1720'DE YAVAŞLAMAYA BAŞLAMIŞ

Southampton Üniversitesi'nden Edward Forman ve Durham Üniversitesi'nde James Baldini öncülüğünde yapılan yeni bir araştırma akıntının sanılandan 300 yıl önce başladığını gözler önüne serdi.

Araştırmaya göre Körfez Akıntısı 1720 civarında kuzeye kaydı. Bu kuzeye kayış, AMOC'un o tarihlerde yavaşlamaya başladığını gösteriyor. Bu da fosil yakıt kaynaklarının büyük ölçekte kullanılmaya başladığı Sanayi Devrimi'nden yaklaşık 200 yıl önce yavaşlamanın başladığını gösteriyor.

Bilim insanları araştırmayı yaparken Bermuda'nın kuzeydoğusundaki Leamington Mağarası'nda oluşmuş sarkıtları inceledi. Sarkıtların kimyasal yapısı, geçmişteki deniz yüzeyi sıcaklıklarını ve iklim koşullarını yansıtıyor.

Communications Earth & Environment dergisinde yayınlanan analizler sonucunda Bermuda kıyılarında deniz yüzeyi sıcaklıklarının 1720 sonrası 100 yılı aşkın süre boyunca belirgin bir şekilde soğuduğu tespit edildi. Aynı dönemde ABD'nin doğu kıyısındaysa ısınma olduğu gözlemlendi. Bu da Körfez Akıntısı'nın kuzeye kaydığını gösteriyor.

ÇOK YAVAŞLARSA NE OLUR?

AMOC çok fazla yavaşlarsa bir çöküş süreci başlayabilir. Kuzey Avrupa'da kış aylarında sıcaklıklar 15 derece düşebilir.

Londra'da kışın ortalama sıcaklıklar 5 derece oluyor. 15 derecelik bir düşüş -10 dereceye işaret ediyor. Bu da haftalarca kalın kar tabakası ve nehirlerin donması anlamına geliyor. Kuzey Avrupa'da Oslo ve Stockholm gibi bazı yerlerde kışın sıcaklık ortalaması zaten sıfırın biraz altında oluyor.

14 ve 19'uncu yüzyıllar arasında Avrupa'da ortalama sıcaklığın sadece 1-2 derece düştüğü dönemde Küçük Buzul Çağı yaşanmıştı. 15 derecelik düşüş, bunun neredeyse 10 katı etki yaratacağı anlamına geliyor.

Tropikal ve subtropikal bölgelerde yağış rejimleri ve hava akımları daha da şiddetlenebilir. Bu da tarım sektörünü vurarak gıda güvenliğini tehlikeye atabilir.

Gıda güvenliği ve ekosistemler büyük risk altına girebilir. Araştırmacılar küresel ısınmanın 1.5 dereceyi aşması durumunda bu yavaşlamanın hızlanabileceğini ve bu asırda bir çöküşün olası olduğunu ifade ediyor.

Kaynak